Hebben jullie een kinderwens?
Het klinkt logisch: wie zwanger wil worden, moet gezond leven en eten. Door al vòòr de zwangerschap een gezonde voeding en leefstijl aan te nemen, draag je als toekomstige ouders ook zelf bij aan een goede zwangerschap, de gezondheid van jullie kind en aan jullie eigen gezondheid. Onderzoek heeft aangetoond dat roken, alcoholgebruik, ongezond eten en overgewicht een ongunstig effect hebben op de vruchtbaarheid en het verloop van de zwangerschap. Het gebruik van foliumzuur (400 mcg per dag) en vitamine D (10 mcg per dag) heeft juist een gunstig effect.
Om voor jezelf na te gaan of er risicofactoren bij jou en je partner spelen om zwanger te worden, kun je de ‘zwangerwijzer’ invullen. Dit is een digitale vragenlijst die aan het eind adviezen geeft op welke factoren je actie kunt ondernemen voordat je zwanger wordt: www.zwangerwijzer.nl.
Kijk ook even naar dit voorlichtingsfilmpje van Predictor:
Wanneer het tijdens een langere periode (12 maanden of langer) niet lukt om zwanger te worden, ga dan naar je huisarts. De huisarts kan je dan doorverwijzen naar de gynaecoloog. Soms doet de huisarts voor deze doorverwijzing eerst bloedonderzoek om alvast dingen uit te sluiten.
De gynaecoloog zal onderzoek doen naar de reden van het uitblijven van een zwangerschap
Menstruatiecyclus
Voor wie zwanger wil worden is het handig om meer te weten over haar menstruatiecyclus. Je berekent de duur van de cyclus door te rekenen vanaf de eerste dag van de menstruatie tot aan de eerste dag van de volgende menstruatie. Een gemiddelde menstruatiecyclus duurt 28 dagen. Dus van de eerste dag van de ongesteldheid tot aan de volgende ongesteldheid is 28 dagen.
De eerste 3-6 dagen van de cyclus kenmerken zich door bloedverlies (menstruatie); de baarmoeder stoot het overtollige slijmvlies af. De volgende 6-7 dagen herstelt het baarmoederslijmvlies zich weer en rijpt er een eicel in de eierstok. 14 Dagen voordat je weer ongesteld moet worden, vindt er een eisprong plaats (ovulatie) en ben je dus vruchtbaar. De baarmoeder begint weer met de opbouw van dikker slijmvlies waar straks eventueel een (bevrucht) eitje kan innestelen. Als er geen bevruchting plaatsvindt, dan stoot de baarmoeder na 14 dagen het dikke slijmvlies weer uit en begint de cyclus opnieuw.
Vrouwen met een cycluslengte van minder dan 21 dagen of meer dan 35 dagen worden geadviseerd om in een vroeger stadium (na 6 maanden) naar de huisarts te gaan bij ongewilde kinderloosheid.
De duur van de cyclus wordt vooral bepaald door de eerste fase (menstruatie tot en met de ovulatie). De tweede fase van de cyclus (ovulatie tot aan de menstruatie) duurt vrijwel altijd 14 dagen. Je kunt dus het moment van je ovulatie achteraf bepalen door vanaf je eerste menstruatiedag 14 dagen terug te tellen.
Afwijkende cyclus
Een cyclus van 28 dagen komt slechts bij 15 % van de vrouwen voor. De meeste vrouwen hebben een cyclus tussen de 21 en 35 dagen. Bij een langere of kortere cyclus dan 28 dagen, dan vindt de eisprong doorgaans toch 14 dagen voor de verwachte volgende menstruatie plaats. Een cycluslengte van 21 tot 35 dagen wordt dus als normaal beschouwd. Vrouwen met een kortere of langere cyclus hebben veelal meer moeite om zwanger te worden, omdat de kans groter is dat er geen ovulatie plaatsvindt. Twijfel je of er wel of geen sprake is van een ovulatie dan kan een temperatuurcurve meer inzicht geven. Door ieder ochtend (rond hetzelfde tijdstip) je temperatuur op te meten zodra je wakker bent, kun je dit in een curve zetten. Rond je ovulatie zal je temperatuur met ongeveer 0,2 graden stijgen. Door dit meerdere cycli bij te houden kun je inzicht krijgen in de duur van jouw menstruatiecyclus en het tijdstip van je ovulatie.
Adviezen
Omdat je foliumzuur (vitamine B11) en viatamine D niet voldoende uit je voeding haalt, adviseren we te starten met het innemen hiervan wanneer je een zwangerschapswens hebt. Neem elke dag 1 tablet van 400 mcg foiliumzuur in tot en met je 10e zwangerschapsweek. Vitamine D mag je de gehele zwangerschap blijven gebruiken. De tabletten zijn zonder recept te verkrijgen bij een drogist of apotheek. Er zijn ook meerdere soorten multi-vitaminen tabletten verkrijgbaar waar al voldoende foliumzuur en vitamnie D in zit. Let er dan wel op dat deze geschikt zijn voor tijdens (of in aanloop van) de zwangerschap, het merk maakt niet uit.
Wanneer je rookt duurt het vaak langer voordat je zwanger wordt. Roken vermindert namelijk de vruchtbaarheid. Als je 15 sigaretten per dag rookt, halveert dat je de kans om zwanger te worden. De kans op een miskraam neemt juist toe als je rookt.
Ook rokende mannen zijn minder vruchtbaar. De hoeveelheid zaadcellen in het sperma neemt af, hebben vaker een afwijkende vorm en zijn minder beweeglijk dan bij een niet-rokende man. In het algemeen geldt: hoe meer jullie roken, hoe langer de zwangerschap op zich laat wachten.
Wil je stoppen met roken? Kijk dan op Kinderwens en roken – Ik stop nu.
Alcohol beïnvloedt de vruchtbaarheid; zowel de eicellen als zaadcellen. Daardoor kan zwanger worden moeilijker zijn. Ook heb je meer kans op een miskraam wanneer je alcohol drinkt tijdens de zwangerschap. In het algemeen geldt: hoe meer alcohol, des te groter de risico’s. Het advies luidt dan ook om zo min mogelijk alcohol te drinken in de periode dat je zwanger wilt worden en geen alcohol te drinken tijdens de zwangerschap.
7 dingen over alcohol en zwangerschap
Gebruik van drugs wordt ten zeerste afgeraden. Drugs beïnvloedt de vruchtbaarheid negatief. Afhankelijk van de hoeveelheid en het soort drugs neemt bij mannen de kwaliteit en productie van het zaad af. Bij vrouwen kan de kwaliteit van de eicellen verminderen en/of de eisprong geremd worden. De kans op een zwangerschap vermindert hierdoor terwijl het risico op een miskraam toeneemt. Drugs zijn zeer schadelijk voor het ongeboren kind.
Gebruik je vanwege gezondheidsproblemen medicijnen en wil je graag zwanger worden? Overleg dit dan altijd met de huisarts of de arts die de medicijnen heeft voor geschreven. Mogelijk dat ervoor gekozen wordt om de medicatie tijdelijk te stoppen of aan te passen. Sommige soorten medicatie zijn slecht als je probeert zwanger worden en/of tijdens de zwangerschap. Het beïnvloedt de vruchtbaarheid negatief of is schadelijk voor je ongeboren kind.
Een gezond gewicht is belangrijk om zwanger te kunnen worden. Als je te licht of te zwaar bent, dan heeft dat invloed op je vruchtbaarheid. Bij een gezond gewicht heb je een BMI (Body Mass Index) tussen 19 en 25. Je kunt je eigen BMI eenvoudig zelf berekenen.
Om zwanger te worden, heeft je lichaam een bepaald vetpercentage nodig. Bij een BMI lager dan 19 spreken we van ondergewicht. Wanneer je hier matig tot ruim (15-30%) onder zit, dan heb je een groter risico op menstruatieproblemen (geen of onregelmatige menstruaties). Je bent dan minder vruchtbaar. Bij een BMI van 25 of meer heb je last van overgewicht. Een BMI van 30 of meer betekent ernstig overgewicht. Vanaf een BMI van 29 wordt het steeds moeilijker om spontaan zwanger te worden. Waarom overgewicht een negatief effect heeft op de vruchtbaarheid is onduidelijk. Waarschijnlijk heeft het iets met de hormonen te maken. Bij je partner kan zowel ondergewicht als overgewicht zorgen voor een afname van de vruchtbaarheid.
Komen er bij jou, je partner of bij jullie naaste familieleden (ouders en broers/zussen) erfelijke aandoeningen voor, dan is het goed om nog vòòr de zwangerschap uit te zoeken wat eventuele risico’s kunnen zijn. Bespreek met je huisarts of verloskundige om welke aandoening het gaat. Het kan zinvol zijn om dragerschap bij jou en je partner te onderzoeken. Dit onderzoek geeft informatie over de aanwezigheid van risico’s voor een eventueel toekomstig kind en als deze er zijn, welke risico’s dit zijn. De huisarts of verloskundige kan je verwijzen naar een klinisch geneticus. Dit is een arts gespecialiseerd in erfelijkheid. Meer informatie vind je op www.ZwangerWijzer.nl
Slik eerst foliumzuur
"Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer 15 minuten. Als je een partner hebt, kun je het samen met hem of haar invullen."