Een broertje of zusje erbij
Als je zwanger bent van je tweede of meerdere kind, zijn het niet langer alleen jij en je partner die zich moeten voorbereiden op de komst van een kleintje.
Je moet ook je eerdere kinderen de gelegenheid geven om te wennen aan de gedachte dat er een broertje of zusje bij komt.
Je kunt je voorstellen dat het voor een kind een hele overgang is, wanneer de vertrouwde gezinseenheid plotseling (weer) veranderd.
De komst van een baby kan heel wat emoties losmaken bij eerdere kinderen en het is niet altijd te voorspellen hoe zij daarop zullen reageren.
Daarom is het verstandig om op tijd te beginnen met het voorbereiden van je oudere kind(eren) op de komst van een baby.
Hoe je dat het beste kunt aanpakken, wordt voor een deel bepaald door de leeftijd van je eerdere kind(eren).
Oudere kinderen hebben een groter bevattingsvermogen dan jongere en hen kun je vaak beter uitleggen wat ze precies te wachten staat.
Dat hoeft echter niet te betekenen dat een ouder kind sneller went aan de gedachte dat er een baby bij komt.
Oudere kinderen hebben een meer complex gevoels- en gedachtewereld dan jongere kinderen. Ze kunnen daardoor minder snel geneigd zijn om de komst van de baby te accepteren en kunnen worden geplaagd door angsten en andere negatieve voorstellingen van hoe het zal zijn als de baby er eenmaal is. De emoties en gedachten van jongere kinderen zijn vaak wat eenvoudiger en daardoor dus makkelijker te sturen.
Kortom, elke leeftijd brengt zijn eigen moeilijkheden met zich mee.
Je zult je aanpak, bij het voorbereiden van de oudste(n) dus grotendeels moeten aanpassen aan de reactie op de situatie.
Jij bent diegene die je kind(eren) het beste kent.
Dat betekent dat jij het beste kunt beoordelen hoe jullie je oudste(n) het beste kunnen voorbereiden op de geboorte van een volgend kind.
Dat betekent niet dat er geen algemene tips en aanwijzingen zijn, die je kunnen helpen bij dit proces. Welke leeftijd je kinderen ook hebben en hoe hun karakter ook in elkaar zit, elk kind kan last krijgen van jaloezie en bang zijn dat zij/hij wordt vergeten, wanneer de nieuwe baby is geboren.
Hierbij een aantal algemene tips:
Wacht niet te lang met het vertellen dat er een baby komt. Zo heeft een kind meer tijd om aan het idee te wennen. Bovendien is gebleken dat kinderen al heel snel aanvoelen dat er iets aan de hand is en het gauw merken wanneer hun ouders iets voor hen proberen te verbergen. Als een kind niet weet wat dat is, kan het zich allerlei beangstigende voorstellingen gaan maken van dat ‘geheim’.
Voer alle grote veranderingen in het leven van het kind, die te maken hebben met de nieuwe baby, al geruime tijd voor de bevalling door. Misschien verhuist de oudste van de babykamer naar een kinderkamer of van het wiegje naar een groter bed. Het kan ook zijn dat een eerder kind na de geboorte naar een kinderdagverblijf of peuterspeelzaal gaat.
Als je wacht met deze veranderingen tot na de geboorte van de baby, kan een ander kind het gevoel krijgen dat het letterlijk plaats moet maken voor de nieuwe baby. Dit kan het kind het idee geven dat het vanaf nu op de tweede plaats komt en dat jullie het niet langer lief en interessant vinden. Bovendien kost het een kind wat tijd om aan deze stappen te wennen en daarbij heeft het jouw volledige aandacht nodig.
Vertel je kind dat het een nieuwe kamer en een groter bed krijgt, omdat het daar nu groot genoeg voor is. Vermijd in eerste instantie het verband tussen deze veranderingen en de komst van de baby. Presenteer het als iets wat alleen met hemzelf te maken heeft en breng het als een beloning voor het feit dat hij nu groot genoeg is voor een grote kamer en een echt bed! Ook het kinderdagverblijf of de peuterspeelzaal horen bij het groot genoeg zijn.
Als jij tot nu toe de enige bent geweest die je kind te eten gaf, in bad deed en naar bed bracht, is het verstandig om het er bijtijds aan te laten wennen dat ook een ander deze verzorgingstaken kan uitvoeren. Dit met het oog op de kraamperiode, waarin jij niet altijd in staat zult zijn die taken te vervullen. Laat papa of de oppas dus ook regelmatig deze dingen doen, zodat je kind niet langer alleen van jou afhankelijk is.
Geef een zo eerlijk mogelijk antwoord op de eventuele vragen van je kind, aangepast aan zijn of haar belevingswereld. Laat je kind bijvoorbeeld alvast plaatjes zien van de ontwikkeling van de baby in de baarmoeder en vertel dat het kindje uit je buik komt als het helemaal af en groot genoeg is. Gebruik hierbij eventueel het filmpje bij Zwangerschap. Neem je oudste(n) een keer mee naar een zwangerschapscontrole als ze dat leuk lijkt.
Om alvast een band op te bouwen tussen je kind en de nieuwe baby, kun je de oudste(n) betrekken bij de voorbereidingen. Laat je kind bijvoorbeeld ‘helpen’ bij het uitkiezen van de babykleertjes, het speelgoed en de gordijnen voor de babykamer. Praat daarbij steeds zoveel mogelijk over ‘onze baby’, om je oudste(n) duidelijk te maken dat ook hij/zij intensief te maken heeft met de komst van de baby.
Laat je kind verder kennismaken met andere baby’s. Ga met ze op bezoek bij familieleden of kennissen met een baby, zodat ze zich een reëel beeld kunnen vormen van het aanstaande broertje of zusje. Vertel bovendien dat kleine kindjes eigenlijk alleen maar slapen, eten en huilen, zodat je kind niet teleurgesteld is als hij of zij niet direct het speelkameraadje krijgt dat het misschien verwacht.
Je kunt het begrip dat je oudste(n) heeft van pasgeboren baby’s vergroten, als je teruggrijpt naar zijn eigen babytijd. Vertel je kind dat hij of zij eerst ook zo klein was als de babybroer of – zus en net zo weinig kon. Kijk samen naar wat foto’s uit die tijd en vertel je kind verhalen over die periode. Als je kind beseft dat hij ook eerst een baby was, ziet hij waarschijnlijk eerder het verband tussen dat kleintje en hemzelf.
Verder kun je de komst van je baby voor je kind aantrekkelijk maken door daar een aantal voordelen aan te verbinden. Geef de oudste(n) na de geboorte van je baby bijvoorbeeld een aantal extra voorrechten. Vertel je kind daarbij dat hij deze voorrechten heeft verdiend, omdat hij of zij nu de oudste is en je trots bent op wat hij of zij allemaal al kan.
Een cadeautje voor na de bevalling, om je oudste(n) te bedanken voor de goede hulp tijdens je zwangerschap, is ook een goed idee. Vraag je naaste familieleden en beste vrienden bovendien of ze bij het kraambezoek ook willen denken aan je eerdere kind(eren). Deze kan namelijk alsnog makkelijk jaloers raken op de baby, als deze allemaal cadeautjes krijgt en hij-/zijzelf wordt overgeslagen. Wanneer je dit niet wil of durf te vragen aan anderen, zorg er dan zelf voor dat je een paar kleine cadeautjes in huis hebt, zodat je deze kan geven aan de visite voor je eerdere kind(eren).
Na de geboorte van de baby is het zaak om je aandacht zo goed mogelijk te verdelen tussen de kinderen. Omdat de baby in eerste instantie veel meer van je tijd en aandacht zal vragen, is het verstandig om ook zo nu en dan een paar exclusieve momenten te reserveren voor je andere kind(eren). Zorg ervoor dat ook hij of zij regelmatig in het middelpunt van de belangstelling staat en let erop dat de baby jullie daarbij niet kan storen.
Ten slotte is het ook belangrijk om tijdens je zwangerschap tegenover je kind niet al te veel nadruk te leggen op de komst van de baby. Het klinkt misschien wat tegenstrijdig na alle bovenstaande tips, maar het kan ook een negatieve uitwerking hebben als je oudste(n) het idee krijgt dat de baby vanaf nu het belangrijkste aandachtspunt en gespreksonderwerp in het gezin is.
Voor je kind zijn er waarschijnlijk nog heel veel andere interessante ontwikkelingen, zoals het nieuwe kindje op het kinderdagverblijf, de poes van de buren, sport of het bezoek van oma. Let er dus op dat je ook zoveel mogelijk aandacht hebt voor de hoogtepunten in de belevingswereld van je andere kind(eren). Probeer de gesprekjes over de nieuwe baby daar als vanzelfsprekend doorheen te laten lopen. Zolang ze maar niet overheersen.
